Thaisucculents: 2011-09

Thursday, September 29, 2011

Aloe angel wing

Aloe angel wing

ใบสีขาวออกเขียวครับ ไม่ค่อยจะมีหนามเท่าไหร มีฟันขาวๆซี่เล้กๆข้างใบ หน้าตาไปคล้ายกับ Aloe cv. Moondance (Kelly Griffin hybrid) ไม่รู้ว่าตัวเดียวกันรึป่าวครับ ไว้จะหาข้อมูลมาอัพเดพ อีกทีครับ

Aloe angel wing

Sunday, September 25, 2011

Caudiciform, Caudex Plant, Pachyform, Pachycaul, Fat Plant, ไม้โขด

ช่วงนี้กำลังอยากจะลองเลี้ยงพวกไม้โขดดูครับ พอดีอ่านไปเจอข้อมูลของพี่ป้องแห่ง http://cactusstation.pantown.com เลยอยากจะมาแบ่งปันกันนะครับผม ขออนุญาติพี่ป้องไว้ ณ ที่นี้ด้วยนะครับ

Caudiciform หรือบางทีก็จะใช้ว่า Caudex Plant, Pachyform, Pachycaul, Fat Plant

เป็นชื่อที่นักวิชาการด้านพืชสวน (Horticulturist) รวมทั้งนักเล่นต้นไม้ของฝรั่งเค้าบัญญัติขึ้นมาไว้ใช้เรียก พวกไม้อวบน้ำ (Succulent) กลุ่มหนึ่งที่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของลำต้น หรือรากทำหน้าที่เก็บสะสมน้ำและอาหาร จนมีลักษณะอวบอ้วนเป็นพิเศษ โดย ที่ส่วนใบหรือกิ่งก้านอาจจะมี หรือไม่มีลักษณะที่อวบน้ำ และส่วนใหญ่มักจะทิ้งใบ หรือกิ่งก้านออกเพื่อพักตัวในช่วงฤดูแล้งตามธรรมชาติครับ

ผมเองได้ บัญญัติศัพท์คำว่า "ไม้โขด" ขึ้นมา เพื่อใช้เรียกไม้อวบน้ำกลุ่มนี้เมื่อครั้งที่ช่วยทำบทความสัมภาษณ์นักสะสม ต้นไม้ในนิตยสารบ้านและสวน ในช่วงสามสี่ปีก่อนที่ไม้โขดเริ่มจะป็นที่ รู้จักแพร่หลายในกลุ่มผู้เล่นต้นไม้ โดยเฉพาะผู้ที่เล่นกระบองเพชรและไม้อวบน้ำในบ้านเราครับ

ในหมู่นักเล่นต้นไม้ในบ้านเรานั้น แต่เดิมก็ไม่ค่อยจะมีใครรู้จักไม้อวบน้ำกลุ่มนี้ซักเท่าไหร่ หรือถึงมีเลี้ยงอยู่ก็ไม่ได้แยกแยะว่าเป็นไม้อวบน้ำกลุ่มพิเศษ ที่แตกต่างจากไม้อวบน้ำที่เลี้ยงอยู่ทั่วๆไป และบางทีก็ไม่รู้เลยว่าในอีกซีกโลกตะวันตกนั้น เค้าได้จัดให้ต้นไม้ที่เรามีกันอยู่บางตัวเป็นพวกไม้โขดนี่ด้วย อย่างเช่นต้นชวนชม (Adenium obesum) ไม้ต่างถิ่นจากแถบทวีปแอฟริกา ต้นหนุมานนั่งแท่น (Jatropha podagrica) ที่เป็นพันธุ์ไม้ต่างถิ่นจากแถบอเมริกากลางและนำเข้ามาในบ้านเรานานแล้ว หรือพวกว่านสบู่เลือด (Stephania spp.)ที่เป็นไม้สมุนไพรท้องถิ่นของบ้านเราแต่ดั้งเดิม เป็นต้น

ไม้โขด จึงไม่ได้เจาะจงว่าเป็นไม้วงศ์ใด หรือสกุลใดโดยเฉพาะ แต่หมายถึงไม้หลากหลายชนิดจากพืชวงศ์ต่างๆที่มีลักษณะร่วมกันในรูปลักษณ์ดังที่กล่าวมาครับ ที่จริงต้นแส้ม้า หรือปาล์มหัวโต (Beaucarnea recurvata) ก็จัดเป็นไม้โขดเหมือนกันครับ และเป็นคนละชนิดกับเจ้า Calibanus hookeri ทั้งสองเป็นญาติใกล้ชิดอยู่ในวงศ์เดียวกัน คือวงศ์ Nolinaceae ทั้งคู่มีส่วนโคนต้นเป็นโขดขนาดใหญ๋ยักษ์ได้พอๆ กัน แต่แส้ม้าจะมีลำต้นสูงได้หลายๆ เมตร ในขณะที่ Calibanus จะแตกใบคล้ายหญ้าสีฟ้าเป็นกออยู่ติดกับส่วนโขด

ที่จริงคำว่า Top Ten ที่ว่านั้น ก็แล้วแต่มุมมองว่าใช้อะไรเป็นเกณฑ์ ในที่นี้เค้าพิจารณาจากความยิ่งใหญ่ สวยงาม บวกกับความนิยมในกลุ่มผู้เล่นไม้โขด โดยคัดมาจาก Popular list ในไม้โขดแต่ละประเภท อันได้แก่

Dioscorea elephantipes หรือต้นกระดองเต่า เป็น Top ของพวก Yam Plant https://picasaweb.google.com/100579491299349978607


Pachypodium brevicaule เป็น Top ของพวก Pachypodiu aoki2.si.gunma-u.ac.jp

Calibanus hookeri เป็น Top ของพวกแส้ม้าทั้งหลายในวงศ์ Nolinaceae fat-plants.com

Adenium socotranum เป็น Top ของพวก Desert Rose หรือที่บ้านเราเรียกกันว่า "ชวนชม" บ้านเรามีเยอะครับ

Operculicarya pachypus เป็น Top ของพวกไม้โขดที่เป็น pachycaul tree http://home-and-garden.webshots.com/photo/2808508340094815614iklDhx

Cyphostemma uter เป็น Top ของพวก Grape desert จัดว่าหายาก และแพงสุดๆ ต้นนึง

Adenia pechuelii เป็น Top ของพวกสกุลAdenia และยังจัดเป็นไม้โขดที่มีราคาแพงที่สุดในโลกด้วยบางต้นเสนอขายกันหลายพันเหรียญ

Euphorbia cylindrifolia tuberifera เป็นอันดับต้นๆ ของกลุ่มTop ในจำพวกไม้โขดยูโฟเบีย kay9ekc.narod.ru

Zygosicyos tripartitus เป็นหนึ่งในห้าอันดับTop 5 ของพวกไม้โขดวงศ์แตง winjames.blog.co.uk

Dorstenia gigas เป็น Top ของสกุล "มะพร้าวทะเลทราย"

อย่างไรก็ตาม ไม้บางตัวก็ไม่ค่อยเหมาะจะมาเลี้ยงในบ้านเราซักเท่าไหร่ อย่างต้นกระดองเต่าแอฟริกา (Dioscorea elephantipes)
ซึ่งไม้ตัวนี้ชอบอากาศค่อนข้างเย็น และพ่ายแพ้อ่อนแอต่อเชื้อไฟท็อบเทอรร่าของบ้านเรา จึงเลี้ยงยากถึงยากมาก มักเน่าตายในฤดูพักตัว
แต่ก็มีตัวที่จัดว่าสวยงามยิ่งใหญ่พอๆ กันคือ D. mexicana จากเม็กซิโกที่เลี้ยงเติบโตได้ดีในบ้านเราให้เลือกเล่นได้

อยากบอกว่าที่จริงแล้วไม้โขดนั้นมีมากมายหลากหลายให้เราเลือกเล่น หรือสะสมอยู่อีกเป็นพันชนิด และไม่จำเป็นจะต้องไปยึดถือเอาค่านิยมที่ฝรั่งเค้ากำหนดไว้ก็ได้ และแม้แต่ไม้ป่าพื้นเมืองของบ้านเราเอง เช่นพวกสกุลสบู่เลือด (Stephania) หรืออย่างพวก มะยมเงินมะยมทอง (Phyllanthus mirabilis) ก็จัดเป็นไม้โขดที่ยิ่งใหญ่น่าสนใจไม้แพ้ไม้ของต่างประเทศเลยทีเดียว

ถ้าเพื่อนๆ สนใจพวกไม้โขด อยากให้ลองเปิดเข้าไปอ่าน และดูภาพความมหัศจรรย์ของไม้อวบน้ำกลุ่มนี้ได้ในเวบนี้ครับ
รวมทั้งในกระทู้ไม้โขดที่พี่เป้าได้รวบรวมไว้เป้นหัวข้อในหน้าหลักครับ

http://www.bihrmann.com/caudiciforms/

ผิดพลาดประการใดก็ขออภัยด้วยนะครับ

Adenia pechuelii from Namibia

Adenia pechuelii ต้นน้อยๆที่ผมมี

เป็นไม้มีโขดต้นแรกของผมเลยครับ ได้มาจากคุณ Teerawoot ครับ พร้อมคำแนะนำในการเลี้ยง Adenia pechuelii ต้นนี้จัดได้ว่าเป็น holy grail ของวงการไม้โขดเลยครับ ความหายากระดับโลก ต้นป่าห้ามเอาออกจากนามิเบีย (Namibia) ผิดกฎหมายที่นั่น ถ้าจะเอาออกมาได้ก็ต้อง ลักลอบกัน ถ้าลักลอบผ่านชายแดนโดยไม่มีใบอนุญาตก็เสี่ยงต่อการโดนยิง ทางออกก็คือเอาเมล็ดมาเพาะ หลายคนตามหากันจนเลิกหาไปเลยก็มี อันนี้จากคำบอกเล่าครับ

Adenia pechuelii ต้นใหญ่ในทะเลทรายนามิเบีย
https://picasaweb.google.com/slagomorph/Namibia2010

Adenia pechuelii เป็น Top ของพวกสกุล Adenia และยังจัดเป็นไม้โขดที่มีราคาแพงที่สุดในโลกด้วยบางต้นเสนอขายกันหลายพันเหรียญครับ (เมื่อก่อนนะครับ) จากที่ราคาหลายหมื่นบาทเหลือในราคาหลักพัน (ต้นเล็กๆนะครับ) ถือว่าราคาถูกลงไปเยอะแล้วครับแต่ก็ยังหายากอยู่ดีครับ

ขอขอบคุณ: คุณ teerawoot ครับ ที่แนะนำและอนุเคราะห์ Adenia pechuelii ต้นน้อยๆให้เลี้ยงในราคามิตรภาพครับ จะดูแลอย่างดีเลย